دانلود معماری گنبد سلطانیه
zip 01 f 2015
دانلود معماری گنبد سلطانیه
توضیحات:دانلود معماری گنبد سلطانیه همراه تحلیل کلی بنا به صورت کامل آماده تحویل در دانشگاه ها…
گنبد سلطانیه مقبرهٔ اُلجایتو است که در ۱۳۰۲ تا ۱۳۱۲ در شهر سلطانیه (پایتخت ایلخانیان) ساخته شد و از آثار مهم معماری ایرانی[۱] و اسلامی به شمار میرود.
این بنا مسجدی است بسیار زیبا از حیث معماری و تزیین و بزرگی در دنیا مشهور است. گنبد مزبور در پنج فرسخی سمت شرقی شهر زنجان در داخل باروی شهر قدیم سلطانیه قرار گرفته و بنایی است هشت ضلعی که طول هر ضلع آن ۸۰ گز است. هشت مناره نیز در اطراف گنبد دارد. و قدیمیترین گنبد دوپوش موجود در ایران است.
رنگ گنبد آبی است. بر روی این اضلاع گنبد بلندی قرار گرفته که ارتفاع آن را ۱۲۰ گز نوشتهاند. در قسمت بالایی آن ساختمان دور تا دور اتاقها و غرفهها ساختهاند. خود گنبد از کاشیهای فیروزهای رنگ پوشیده و سقف داخل اتاقهای بالا با گچبریها و آجرهای رنگارنگ تزیین یافتهاست. در حاشیه طاقها آیات قرآنی واسماالله با خط جلی نوشته شدهاست. حکاکیهایی در آجرهای دیوارها و سقفهای رنگین بنا نیز دیده میشود.
نمای داخلی گنبد سلطانیه
تزیینات و نحوهٔ ساخت این مقبره در واقع نقطهٔ عطفی در معماری آن دوران بوده به این شکل که سبکی جدید را در معماری بهوجود آورده که از معماری سلجوقی منفک شدهاست.
ساخت این گنبد در سال ۷۰۲ هجری قمری به دستور الجایتو در شهر سلطانیه، پایتخت آن زمان ایلخانیان آغاز شد و در سال ۷۱۲ هجری قمری به اتمام رسید.
بعضی از تاریخ نویسان نوشتهاند سلطان محمد خدابنده این گنبد و بنای عظیم را بنا کرد که اجساد ائمه اول و سوم شیعیان یعنی علی و حسین را از آرامگاهای خود به آنجا منتقل کند. ولی به علت خوابی که دید از این عمل منصرف شد.
uدالانهای تودرتویی در سردابهٔ این بنا موجود است که حدس زده میشود برای اجرای مراسم خاصی به کار میرفتهاست. حتی حدس میزنند که سلطان محمد خدابنده پس از مدتی از اسلام روی برگردانده و دوباره به اصل خود برگشته و شمن شده و این دالانها و فضاها برای اجرای مراسم مذهبی خاص پس از مرگ وی بودهاست. البته جسد وی نیز به جای دفن در سردابه، در کوههای اطراف دفن شدهاست.
گنبد سلطانیه در شهر سلطانیه قرار دارد و در فهرست آثار میراث جهانی به ثبت رسیدهاست و شامل سه بخش اصلی ورودی، تربتخانه و سردابهاست.
گفته میشود در ساخت گنبد بزرگ شهر فلورانس از این گنبد الگوبرداری شدهاست. بنای این گنبد که بعد از گنبدهای سانتامارینا و ایاصوفیه سومین گنبد بزرگ دنیاست.
سبک معماری این بنا به شیوه آذری است.
در مسير زنجان به تهران و در فاصلهی سی کيلومتری زنجان، در سمت راست جاده، گنبدی عظيم خودنمايی میکند. گنبد سلطانيه يادآور شکوه و رونقی است که در حدود هفتصد سال پيش در اين شهر جريان داشته است. حمدالله مستوفی در نزهتالقلوب میگويد: «قبل از حملهی مغول در سلطانيهی فعلی هيچگونه اثر ساختمانی نبود و اين ناحيه به شکل مرغزار و چمنزار بوده است. سلاطين مغول پس از استقرار در ايران و پايتخت قرار دادن تبريز، کمکم برای شکار و گذراندن ايام تابستان بدان سو روانه میشدند و با برافراشتن چادرها، ايام استراحت تابستانی را در آنجا سپری میکردند.معماری گنبد سلطانیه به همين جهت، اين محل چمنزار يا شکارگاه شاهين ناميده میشد. کمکم پادشاهان بعدی بهخاطر خوش آب و هوا بودن مکان مزبور، تصميم به ايجاد تأسيسات و ساختمانهايی برای اسکان خويش، لشگريان و اطرافيان خود گرفتند».
در اواخر قرن هفتم هجری قمری ارغونخان، چهارمين ايلخان مغول، دستور ساخت قلعهای با دور باروی ١٢٠٠٠ گام از سنگ تراشيده در منطقهی سلطانيه را صادر کرد. برای ساخت اين قلعه که دارای کاخ سلطنتی و خانههای متعدد بود، هزاران نفر از معماران و هنرمندان از تبريز به اين منطقه آمدند. ارغونخان در حالیکه ساخت قلعه به پايان نرسيده بود، در آن رحل اقامت افکند و مدتی بعد درگذشت. پسرش غازانخان در ابتدا قصد داشت کار نيمهتمام پدرش را به انجام برساند، وليکن بنا به دلايلی از اين کار منصرف شد و مجدداً تبريز را به پايتختی برگزيد. او بعدها تصميم گرفت در محل سلطانيه، شهری جديد و همچنين برای خودش آرامگاهی مجلل بسازد.معماری گنبد سلطانیه
بعد از مرگ او، فرزندش اولجايتو در سال ٧٠٢ هجری قمری تصميم گرفت به آرزوی پدرش جامهی عمل بپوشاند. اولجايتو برای تسريع در ساخت شهر، در محل سلطانيه چادر زد تا مستقيماً پيشرفت امور ساخت شهر را زير نظر بگيرد و بالاخره در سال ٧١٠ هجری قمری کار ساختمان شهر سلطانيه به پايان رسيد. اولجايتو به همين مناسبت، جشن مفصلی گرفت و اين شهر را سلطانيه يعنی محل سلطنت شاهان ناميد. اولجايتو بعد از مدتی اسلام آورد و خود را «سلطان محمد خدابنده» ناميد. بعد از مرگ وی، سلطانيه رو به زوال گذاشت و سرانجام با حملهی تيمور گورکانی ويران شد. البته به احترام سلطان محمد، تيمور آرامگاه او را مورد دستبرد قرار نداد.معماری گنبد سلطانیه
اطلاعات ذيل تا حدودی مبين وضعيت و اهميت گنبد میباشد:
– يکی از بزرگترين بناهای آجری جهان از نظر قدمت
– تاريخ ساخت: در فاصلهی سالهای ٧٠٤ تا ٧١٣ هجری قمری
– ارتفاع گنبد: ٤٨ متر
– قطر گنبد: ٢٥ متر
تزئينات گنبد
نمونهای از تزئينات نقاشی رنگی
در ساخت گنبد از تزئينات مختلفی استفاده شده که برخی از آنها عبارتند از:
– تزئينات آجری
– کاشیکاری
– تزئينات گچی
– نقوش اسليمی
– تزئينات چوبی
– تزئينات نقاشی رنگی
– مقرنس
– تزئينات سنگی
البته غير از تزئينات گنبد، کتيبههای متعددی در داخل و بيرون گنبد وجود دارد که شامل اسامی «الله»، «محمد»، «علی» و تعدادی از آيات قرآن و احاديث است.
دیدگاه ها