نکاتی در مورد شهرک مسکونی طرح 5
TXT
txt 13 f 2017
آشنایی با نکاتی در مورد شهرک مسکونی طرح 5
نکاتی در مورد شهرک مسکونی طرح 5
با توجه به نیاز بشر به حفظ امنیت و توانایی بیشتر برقراری امنیت توسط نیروهای جمعی به نسبت نیروهای فردی، انسانها زندگی به صورت گروهی را تا آنجا که به حریم خصوصی شان لطمه وارد نکند دوست دارند.
وجود مجتمع های مسکونی این امکان را به مخاطبان می دهد تا از امکانات بیشتر و بهتری بهره گیرند.(مثل فضاهای خدماتی و تفریحی و…)
کمتر شدن هزینه ها با توجه به تقسیم آنها بین تعداد خانوار بیشتر.
امکان لذت بردن از زندگی جمعی در کنار حریم خصوصی.
در طراحی مجموعه مسکونی باید در نظر داشت که محیط مسکونی به محل تردد اتومبیل مبدل نشود.
پیش از بررسی استاندارها و ضوابط در طراحی مجتمع های مسکونی ،ابتدا به تعریف فضاهای معماری وانواع آن می پردازیم.
مقصود از فضا مکانی است که فعالیت مشخصی در آن انجام می گیرد.
محورهای کار طراحی مجتمع مسکونی:
در این طراحی موارد زیر باید مورد توجه قرار بگیره:
1.شناخت روابط اجرای طرح در مقیاس شهری سایت و واحدهای همسایگی در طراحی معماری
2.طراحی مجموعه مسکونی بلند مرتبه و یا مجتمع های مسکونی
3.طراحی و مکان یابی عملکردهای مختلف پروزه در بستر طرح و طراحی منظر
4.طراحی واحد های مسکونی با تقسیم بندی های مختلف
5.توجه به مسائل سازه و تاسیسات در ساختمان
6.توجه به مسائل نورگیری فضاها،سایه اندازی و اشرافیت
7.توجه به مسائل آتشنشانی در ساختمان های مسکونی بلند مرتبه
8.شناخت تجارب روز داخلی و خارجی معماری در موضوع طراحی
9.توجه به تامین پارکینگ واحدهای مسکونی بر اساس طرح تفضیلی منظقه
10.توجه به ضوابط طراحی برای معلولین
11.توجه به بخش معماری آیین نامه 2800
12.تامین نیازهای اصلی مجموعه های مسکونی شامل تامین فضاهای ورودی و لابی و پارکینگو فضای ارتباط با ساکنین و فضاهای ورزشی و خدماتی.
انواع فضا ها عبارت اند از:
-فضای اقامت :
فضایی است محصور برای زندگی ، خواب و غذا خوردن انسان ،که باید دارای نور طبیعی و تهویه ی طبیعی باشد و در برابر عوامل طبیعی حفاظت شده .
-فضای اشتغال :
فضایی است محصور برای کسب و پیشه ، که باید دارای نور و تهویه طبیعی ( مصنوعی یا طبیعی ) بوده و در برابر عوامل طبیعی حفاظت شده باشد .
-فضای تجمع :
فضایی است که حداقل 20نفر در آن اقامت موقت یا اشتغال دارند . فضاهایی مانند سالن سینما ، سالن رستوران ، سالن ترمینال مسافر بری ، سالن کتابخانه ، کلاس درس و …. جزء فضاهای تجمع محسوب می شود .
-فضای انبار :
شامل همه فضا هایی که به منظور انبار کردن کالاها و محصولات غیر خطرناک مورد استفاده می قرار گیرند و محل اشتغال قرار نمی گیرند .
-فضای آشپزخانه :
فضایی که به منظوره پخت و پز و تهیه غذا مورد استفاده قرار می گیرند .در مواردی از همینفضا برای غذا خوردن هم استفاده می شود . آشپز خانه ها بر چهار نوع هستند :
الف ) آشپزخانه مستقل :که توسط در و سایر عناصر جدا کننده از دیگر فضاها جدا شده است .
ب) آشپزخانه باز : که فضای آشپزخانه با سلیر فضاها ، بدون وجود در یا دیگر عناصر معماری ،
مرتبط است .
ج) آشپزخانه دیواری ، که در آن تجهیزات آشپزخانه در داخل دیوار جاسازی شده و می تواند توسط درهایی از فضای اصلی مجزا گردد.
د) آشپزخانه های صنعتی ، تابع مقررات جداگانه و خاص خود هستند .
-فضای بهداشتی :
فضایی که به منظور تامین بهداشت در ساختمان شامل توالت ، دستشویی و حمام و شستشوی وسایل نظافت و غیره مورد استفاده قرار می گیرد.
-فضای ارتباط داخلی :
فضایی که به منظوره ارنباط بین فضاها در داخل ساختمان و تصرف مورد استفاده قرار می گیرد .
-فضای تاسیسات :
فضاهایی که تجهیزات و وسایل تاسیساتی ساختمان در ان نصب می شود .در صورت استفاده مداوم فرد یا افراد از این فضا ، تابع مقررات فضاهای اشتغال می گردند .
-توقفگاه های وسایل نقلیه :
توقفگاه های وسایل نقلیه محل های توقف و نگهداری وسایل نقلیه هستند که توقفگاه های وسایل نقلیه در فضای باز و فضا های توقفگاه وسایل در ساختمان را شامل می شوند.
-فضای توقفگاه وسایل نقلیه در ساختمان :
توقفگاه های مختص وسایل نقلیه ساکنان در ساختمان مسکونی ، توقفگاه های خصوصی محسوب می شوند .
توقفگاه خودرو به سه گروه کوچک (دارای حداکثر 3محل توقف خودرو ) متوسط (دارای 4تا 25 محل توقف خودرو ) و بزرگ ( دارای بیش از 25محل توقف خودرو ) در انواع خصوصی و عمومی تقسیم می شوند .
فضا های باز
* حیاط اصلی :
فضایی است باز ، که قسمت اعظم نور گیری ساختمان از ان تامین می شود .نسبت سطوح حیاط و سطح زیر بنای همکف ، در مقررات طرح های توسعه شهری تعیین می گردد.
* حیاط های داخلی :
حیاط خلوت ( فرعی ) : فضایی است باز ، کوچکتر از حیاط اصلی و در منتههی الیه دیگر ساختمان که ممکن است در تمامی عرض زمین و یا در قسمتی از آن قرار بگیرد .
* حیاط محصور ( پاسیو) :
فضایی است باز ، که در میان ساختمان قرار گرفته است و به طور معمول اضلاع آن در تمام ارتفاع ساختمان امتداد یافته ، و وظیفه ی تامین نور و تهویه بخشی از ساختمان را در طبقات بر عهده دارد.
* حیاط محصور ( گودال باغچه ) :
فضایی است باز ، که در میان ساختمان قرار داشته باشد و به طور معمول در سطح پایین تر از تراز طبقه همکف قرار می گیرد و وظیفه تامین نور و تهویه بخشی از ساختمان را بر عهده دارد .
* حیاط محصور (حیاط مرکزی در ساختمان):
فضایی است باز در طبقه همکف که توسط احجام ساختمانی همان پلاک از دو طرف یا بیشتر محصور گردیده و با رعایت ضوابط طرح های توسعه شهری می تواند به عنوان حیاط اصلی محسوب گردد.
فضاهای مانند بالکن و ایوان که از داخل ساختمان می توان به آن ها وارد شد و در ارتباط با هوایآزاد قرار دارند ، به گونه ای که حداقل یک وجه آن ها باز باشد ، فضای نیمه باز محسوب می شود.
* بالکن :
سطحی است که از یک ، دو یا سه طرف به طور مستقیم در مجاورت هوای آزاد قرار گرفته و زیر آن بوسیله ی فضای بسته ای اشغال نگردیده باشد. ابعاد بالکن نباید کمتر از 5/1باشد . همچنین سطح آن در واحد یک خوابه نباید کمتر از 5/4متر مربع باشد . حداکثر ارتفاع ساختمان برای احداث بالکن 12طبقه است و در طبقات بالاتر از آن تنها در موارد خاص می توان اقدام به احداث کرد.
* بالکن کم عرض :
بالکنی است با عرض کمتر از 0/5متر و حداکثر با طولی برابر با اندازه عرض پنجره ای که تا کف امتداد دارد.
* مهتابی (تراس) :
سطح روبازی از ساختمان فبر بام طبقه زیرین ،که سقف بخش های ازطبقات آن است .
* ایوان :
فضایی است که از یک طرف با هوای آزاد به طور مستقیم ارتباط دارد . ایوان همیشه مسقف است .
* محفظه آبگیر :
فضایی نیمه باز ، که در صورت اخذ مجوز از شهر داری ها یا سایرمراجع صدور پروانه ساختمانی ، در شرایط اقلیمی مناسب با سطوح شفاف پوشیده می شوند. یا از ابتدا به صورت بخشی از فضاها ی اصلی ساختمان به منظور استفاده از انرژی و نور آفتاب و اجتناب از تبادل حرارت با خارج ساختمان طراحی می شود.
-فضاهای مشاء:
بخش هایی از ساختمان که در انطباق با قانون تملک آپارتمان ها ، مالکیت آن به عموم مالکان تعلق دارد.
-جایگاه امداد رسانی :
شامل فضا ها و سطوحی است که به منظور کمک و امداد رسانی در موارد اضطراری در فضاها باز در نظر گرفته شده و مورد استفاده قرار می گیرد.
-ساختمان های منفصل :
ساختمان هایی هستند که به صورت (کوشک ) مانند ،در داخل محوطه و ملک بدون اتصال به ساختمان هایی پلاک های دیگر قرار دارند.
-ساختمان های متصل :
ساختمان هایی هستند که به ساختمان ملک مجاور متصل و یا حد فاصل آن ها درز انقطاع بین دو بنا است .
-پاکت حجمی بنا :
حجم ساده شده ای است که کل بنا براساس ضوابط مصوب در آن محاط می گردد.
-بازشو :
سطحی از نما و با دیوار های ساختمان که به منظور عبور یا تامین نور و تهویه ، باز نگه داشته شده است و یا با مصالحی که با قابلیت عبور نور و هوا داشته و یا امکان باز وبسته شدن را دارد ، پوشیده شده باشند.
-مصالح غیر ریزنده :
مصالحی هستند که اگر به هر صورت شکسته شده و یا از محل خود جدا شوند ، امکان ریزش قطعات آن ها وجود نداشته باشد .
-نمای شیشه ای :
در صورتی که نمای ساختمان دارای پوشش حداقل 60درصد از شیشه باشد نمای شیشه ای نامیده شده .
-شیبراهه :
سطح شیبداری است که برای ارتباط بین دو سطح دارای اختلاف ارتفاع به کار برده می شود .
-مجرای خارجی نور و هوا :
مجرایی منتهی به فضای باز در مجاورت زیرزمین و به منظور تامین نور و هوای ان است که با تعبیه بازشو هایی به آن ، تامین نور و هوای فضاهای واقع در زیر زمین را بر عهده دارد .
-سطح الزامی :
سطحی است که رعایت مقدار و محدودیت های ان در این مقررات الزامی شده است .
ابعاد الزامی در داخل بنا
حداقل ابعاد از سطح الزمی فضاها
سطوح زیر بنا ، ابعاد و ارتفاع داخلی در فضاهای اقامت و حداقل ارتفاع آزاد زیر سقف در فضاهای اشتغال نباید از اندازه های مشخص شده در این مقررات کمتر باشد .حداقل اندازه های سطحکف و ابعاد فضا ها باید خارج از قفسه های دیواری ثابت و کمد دیواری ،اندازه گیری و کنترل شود . آشپزخانه که از دیوار های تمام شده اندازه گیری می شود مستثنی است.
فضاهای اقامت باید دارای سطوح زیر بنای حداقل به شرح زیر باشند :
-هر تصرف مسکونی ، باید دارای حداقل یک فضای اقامت با زیر بنای 12.5متر مربع باشد .
-فضاهایی که هم برای اقامت و هم صرف غذا مورد استفاده قرار می گیرند ، باید حداقل 14.50 متر مربع زیر بنا داشته باشند .
-فضاهای مورد استفاده برای اقامت ، صرف غذا و پخت و پز باید دارای زیر بنای حداقل 20/00 متر مربع باشد .
-فضای آشپز خانه برای پخت و پز و صرف غذا باید دارای زیر بنای حداقل 7/50متر مربع باشد .
-فضای آشپزخانه واحد تصرف مسکونی باید حداقل 5/50متر مربع مساحت داشته باشد . حداقل سطح زیر بنای آزاد آن ، خارج از قفسه بندی باید 2/75متر مربع باشد .
-سایر فضاهای اقامتی باید حداقل 6/50متر مربع زیر بنا داشته باشد .
-آشپز خانه واحد های مسکونی باید حداقل 1/80متر عرض داشته باشد .در مواردی که تعبیه آشپزخانه دیواری مجاز شناخته شود برای آن باید به عرض حداقل0/90 متر فضای کار در نظر
گرفته شود .این فضای کار می تواند داخل محوطه ی آشپزخانه دیواری نباشد .
-فضای اقامت باید حداقل 2/15متر عرض داشته باشد .
-حداقل ابعاد فضاهای بهداشتی مستقل در تصرف های مسکونی باید 0/90متر عرض و 1/20متر طول داشته باشد .
الزامات تامین نور در فضاها
هر فضای اقامت یا هر فضای دیگری که الزاما به نور طبیعی نیاز دارد ،باید حداقل دارای یک یا چند در و پنجره ی شیشه ای باشد که به طور مستقیم رو به خیابان و معبر عمومی یا حیاط (در انطباق با ضوابط شهری ) باز شود .
طراحی مجتمع های مسکونی
بهمنظور ایجاد امنیت و آسایش ساکنین مجموعه ها در هنگام تهیه طرح محوطه سازی نسبت به جدا سازی حریم مجموعه های مسکونی از عرصه های مجاور و طراحی ورودی مجموعه هماهنگ با محیط شهری وکاربری های گوناگون اقدام گردد.
ورودی مجموعه باید قابل کنترل بوده و در صورتی که فاصله دورترین دسترسی پیاده بر ورودی کمتر از 250متر باشد تنها از یک ورودی استفاده گردد. همچنین پیش بینی یک ورودی اضطراری به منظور استفاده از ان جهت رفت امد ساکنین ماشین های امداد رسانی در مواقع اضطراری نیز هنگام بسته بودن ورودی اصلی ضروری است.
در طراحی مجموعه و معابر ان حتی المقدور مسیر های پیاده و سواره از هم تفکیک شوند .
راهکار مناسب جهت دفع اب باران وجمع اوری ابهای سطحی محوطه و دفع بهداشتی فاضلاب پیش بینی گردد.
به منظور امکان اداره مناسب مجتمع های مسکونی لازم است مکانی برای مدیریت وخدمات مجموعه در نظر گرفته شود . حداقل فضای اختصاصی یافته برای این منظور در مجتمع های دارای کمتر از 200واحد مسکونی 60متر مربع وبیش از ان 100متر مربع میباشد موقعیت این مکان حتی المکان در مجتمع و یا نزدیک ورودی اصلی باشد.
لازم است در طرح سایت مجموعه های مسکونی سالن چند منظوره ای جهت مطالعه و انجام تکالیف مدرسهبچه ها ، کلاس های جنبی آموزشی، مراسم و اجتماعات لازم ( جشن ، مهمانی ، عزاداری و … ) و سایر فعالیتهای عمومی پیش بینی گردد . حداقل این فضا برای مجتمع های دارای 100تا 200واحد مسکونی 100مترمربع می باشد و درصورت افزایش واحدهای مسکونی به ازای هر واحد اضافه 5/. متر مربع به فضای فوث افزوده می گردد. موقعیت استقرار این فضا در مجموعه به گونه ای باشد که ضمن دسترسی مناسب برای ساکنین ، مستقل بوده و در مواقع برگزاری مراسم مزاحمتی را برای بلوکهای همجوار ایجاد ننماید . این بنا می تواند همجوار با مکان مدیریت مجموعه باشد .
ایجاد حداقل یک فضا برای بازی بچه ها با وسعت مناسب ( حداقل 2مترمربع به ازای هر واحد مسکونی) ضروری است . موقعیت استقرار این فضا باید به گونه ای باشد که از ایمنی کافی برخوردار بوده و نیز امکان نظارت والدین بر روی آنها وجود داشته باشد .
تامین فضای توقف اتومبیل ( پارکینگ) برای 100دررصد واحدهای مسکونی الزامی است . این پارکینگ می تواند به صورت متمرکز و با در نظرگرفتن پوشش مناسب جهت محافظت در مقابل نزولاتجوی و رعایت سیمای بصری مجموعه لحاظ گردد .
احداث زمین های بازی و پارک کودک مشروط بر اینکه دسترسی های آن از معابر اصلی و عبوری نباشد .
احداث سالن های ورزشی و تفریحات سالم و کلوپ های ورزشی مشروط بر اینکه دسترسی های آن از معابر اصلی و عبوری نباشد .
فضای مقابل ورودی ها واحدها باید از پاگرد پله مجزا باشد.
ایجاد راهکاری برای استفاده کلی واحدها از نور جنوب .
تعبیه فضای همسایگی به ازای هر 100ـ70واحد مسکونی.
ایجاد حداقل یک فضای بازی با وسعت مناسب به ازای هر واحدm 2.
سطح کل زیر بنای مجموع واحدهای مسکونی معادل 120% نسبت به سطح زمین مجاز است.
سرانه زمین ناخالص به ازای هر واحد مسکونی حداقل معادل 100متر مربع می باشد.
حداکثر سطح اشغال مجاز در همکف معادل 35% سطح کل زمین می باشد.
سطوح زیر بنای نگهبانی، گلخانه، دوش و رختکن و سرویس های بهداشتی و استخر وفضای سرپوشیده تفریحی کودکان مسئول محدوده فوق نمی شود.
احداث محل پارک اتومبیل به تعداد معادل حداقل 75% نسبت به تعداد واحدهای مسکونی الزامی است.
حداقل سطح خالص پارکینگ به ازای هر اتومبیل 5/12متر مربع می باشد.
حداقل عرض معابر دسترسی به محل های پارک5/5متر رعایت گردد.
مجموع سطوح تحت اشغال زیربنای ساختمان های مسکونی در همکف به اضافه سطح اشغال مسیر های اتومبیل رو و پارکینگ ها در محوطه روباز پیش بینی می شود نباید از 60% سطح کل زمین بیشتر باشد.
اشراف
درون گرایی یک اصل درمعماری ایرانی است. اصولاً شکل گیری فضاهای مختلف،بویژه فضاهای مسکونی،متاثر از اعتقادات خاص ایرانیان مبنی بر احترام به زندگی خصوصی و عزت نفس است. در خانه درونگرا،تنها فضایی که از منطقه بسته بیرون می آید وبا فضای خارجی ارتباط می یابد،هشتی است.تاثیر این درون گرایی در معماری ایرانی،ورود به ساختمان به صورت غیر مستقیم است.
در عصر حاضر،شهرنشینی محدودیتهای بسیاری در زمینه طراحی و ایجاد فضاهای خصوصی و محرم به وجود اورده است.در شرایط موجود،با توجه به تغییرات و تحولات ایجاد شده درشیوه های معماری،فراهم کردن فضاهای مستقل به منظور محرمیت بیشتر با استفاده از روشهای زیر میسر است :
ایجاد فاصله محرمیت به طوری که پنجره تا پنجره21متروعابر پیاده واقع در طرف مقابل ساختمان تا پنجره14متر فاصله داشته باشد.
به کار گرفتن ابتکارات معماری،مانند:استفاده از سطوح شکسته،منحنی،زاویه دار واختلاف سطح،به منظور جلوگیری از دید از محوطه بیرون به داخل واز ورودی ساختمان به فضاهای داخلی
استفاده از پیش فضاها در کنار قسمتهای اصلی ساختمان
استفاده از فضاهای خصوصی تر درداخل ساختمان،نظیر نشیمن خصوصی
استفاده از گیاهان متناسب با شرایط هر طرح
عدم دید از محوطه به واحدها.
کمترین ارتفاع کف پنجره از سطح معبر برابر cm170
ایجاد معبر مناسب برای پیاده و اجتناب از معابر پیاده در مجاورت پنجره واحدها.
حداقل فاصله بلوک ها از هم نباید کمتر از m20 باشد.
حداقل فاصله بلوک ها با زاویه قرارگیری 30درجه نباید کمتر از m16 باشد.
انواع مختلف همجواری واحدهای مسکونی:
به دو نوع کلی تقسیم می شود:
1-خانه های ردیفی حیاط دار:
استقلال بیشتر، و به شکل پلان I شکل که اول به مسیر دسترسی و بعد به نحوه استقرار وموقعیت آن نسبت به بقیه منازل توجه می شود.
استقرار پشپ به پشت منازل و قرار گرفتن اضلاع بدون باز شو در طرفخیابان ،باعث افزایش فاصله نمای ساختمان واستقلال واحد هارا کاهش می دهد واز نظر جهت یابی جغرافیایی باعث محدودیت در طراحی می شود.
و هنگامی که بلوک ها در حد فاصل دو خیابان دسترسی قرار گیرند مسیرهای عابر پیاده و ماشین رو پدید می آید ومنجر به تمرکز قسمت های ساختمانی ودر نتیجه کاهش پراکندگی می گردد که به آن مدل شانه ای می گویند.
پلانL شکل:
ایجاد یک سری ساختمان پشت یا رو به خیابان و باعث مجاورت حیاط ها می گرددو محدودیت هایی را در طراحی ایجاد می کند وگردش هوا را کمتر می کند.
پلانU شکل:
این پلان ها برای ایجاد تراکم بالااستفاده می گردد ونور گیری مناسب صورت می گیرد.
پلان T شکل:
دارای دو حیاط که یکی به سمت خیابان ودیگری جنبه خصوصی داردونسبت به سایر طرح ها جالب است.
پلان Z شکل:
حیاط را در دو طرف دارد وحیاط های ساختمان ها در مجاورت هم قرار می گیرند.و اگر این ساختمان در حد فاصل دو خیابان قرار گیرد، فضای خصوصی نسبتآ بزرگی دارند.
پلان H شکل :
مثل پلان شکل ،با این تفاوت که دارای حیاط متقارن است و ارتباط منازل با بیرون در شرایط مناسبتر قرار می گیرد
جهت و فاصله بین ساختمانها
در رابطه با نور آفتاب و نور روز هدف به حداکثر رسانیدن مقدار نور نفوذی در واحد مسکونی می باشد . به عنوان یک قانون کلی ، طرحی که کوششی در جهت به یک خط درآوردن جلو خان ساختمانهای مسکونی در یک جهت تقریبی شمال به جنوب نماید ، مناسب تر از طرحی است که در جهت شرق به غرب قرار دارد : بدین صورت هم جلو و هم عقب ساختمانها نورمی گیرند ، یکی در صبح و دیگری در ظهر و بعد از ظهر . جهت گیری ساختمان ها برحسب نور در مکان ساختمانهای بلند مرتبه و توسعه های بالا تراکم بالا اهمیت پیدا می کند ، زیرا در این موارد بلوک های ردیفی که معمولا فقط دارای یک کریدور مرکزی بوده و هر واحد می تواند فقط یک جبهه رو به نور داشته باشد . بطور کلی ، نور روز و نور آفتاب که یک واحد دریافت می کند تحت تاثیر فضا و فاصله بین ساختمانها قرار دارد : دریافت نور کامل زمانی امکان پذیر است که یک خط دید با زاویه 25درجه از افق وجود داشته باشد . فضای مورد نیاز بین ساختمانها به نحوی که نور روز کافی تامین گردد .
فاصله محرمیت
فاصله محرمیت : حداقل قابل قبول فاصله محرمیت از پنجره تا پنجره برابر21متر است .
رعایت فاصله محرمیت یکی از اصول مهم طراحی شهری می باشد . در حدود 5/ 21متر حداقل فاصله قابل قبول برای محرمیت پنجره به پنجره است . این فاصله در مورد معابر یا فضای باز خصوصی که عابرین در سمت ساختمان مورد نظر دارای دیدی تار از پنجره های طبقات بالاتر بوده و عابرینی که معبر پیاده سمت مقابل ساختمان مورد نظر که با وجود دارا بودن دید مستقیم تر ، در حدود 14–13فاصله دارند نیز قابل قبول است .
در صورتی که مابین ساختمانهای مسکونی هیچ فضای عبور عمومی وجود نداشته باشد ، مناسبترین فاصله بین دو ساختمان حداقل 0/ 21متر می باشد .
فاصله 0/ 21متر ، که فاصله مناسب بین ساختمانها تلقی می شود ، فاصله ای است که شکل بدن انسان محو و اعمال انسانی غیر قابل تشخیص می شوند و بنابراین فاصله است که در آن محرمیت فردی حفظ می شود .
فاصله محرمیت : فردی که در منتهی الیه فضای باز خصوصی هر قطعه قرار داشته باشد ، می بایست حداقل در فاصله 11–5/ 10متری ساختمان مقابل قرار گیرد .
در صورت امکان فاصله ای برابر 18متر از پنجره هر ساختمان تا دیوار حد فاصل قطعات می بایست در نظر گرفته شود .
فاصله محرمیت : فردی که در منتهی الیه فضای باز خصوصی هر قطعه قرار داشته باشد می تواند در فاصله مطلوب 18متری از ساختمان مقابل قرار گیرد .
در صورتی که طول قطعات کم باشد ، ابتکارات طراحی می توانند تا حدی جایگزین کمبود فاصله گردند ، به نحوی که پنجره های طبقات فوقانی واحدها بالاتراز خط چشم در وضعیت ایستاده بوده و حصار حد فاصل قطعات درای ارتفاعی بیشاز حد متوسط انسان باشد .
آفتاب گیری فضاهای بیرون ساختمان:
هرجا که ممکن باشد محل ساختمانهای بزرگ را طوری انتخاب کنید که در اطراف آنها سایه های وسیع و مداوم ایجاد نشود در غیر این صورت رشد گیاهان اطراف آن ها متوقف خواهد شد. مسئله الگوی دینامیکی و فصلی نور آفتاب و سایه باید مورد بررسی قرار گیرد.
جهت گیری پنجره ها:
تعیین جهت گیری، اندازه و شکل تک تک پنجره ها ممکن است نیاز به این داشته باشد که آنها را در روی نقشه و با توجه به دیاگرام های مسیر آفتاب بررسی کنیم تا بدین و سیله میزان اثر با نفوذ نور آفتاب و وسایل کنترل کننده ان را تعیین نماییم.
الزامات پیش آمدگی بنا
-پیش آمدگی های مجاز در معابر عمومی به شرح زیر می باشند:
الف: سایبان بام به عرض 0.9متر پیش آمدگی، در صورتی که حد زیرین آن از بالاترین نقطه ی کف معبر حداقل 3.5متر ارتفاع داشته و حد پیش آمدگی آن از لبه ی سواره رو حداقل 0.9متر فاصله افقی باشد.
ب: در گاهی و لبه ی کف پنجره، نیم ستون چسبیده به دیوار، قرنیزها، لوله های آب باران، و دیگرعناصر ساختمانی که در ارتفاع کمتر از 3.5متر از کف معبر مجاور باشند،نمی توانند بیش از 0.1متر در معبر عمومی پیش آمدگی داشته باشند.
ج: در کلیه ساختمان ها، پله ورودی و شیرابه ها، نباید بیش از 0.1متر در معبر عمومی پیش آمدگی داشته باشد.
د: در ساختمان ها و تصرف هایی که در های آنها به سمت بیرون و معبر اصلی باز می شوند، ضمن لزوم نصب علایم احتیاط، در حالت باز نباید بیش از 0.1متر وارد حریم معبر شوند.
اقلیم
بارندگی بسیار زیاد
باد غالب غرب
کاهش رطوبت
ایجاد کوران جریان هوا(جداره ها از سه سمت باز باشد / قرار گیری پنجره در دو ضلع متقابل)
ایجاد تهویه طبیعی
مرتفع بودن ساختمان از سطح زمین
کنترل فشار باد بر بنا >کشیدگی شرقی و غربی بنا
استفاده از عایق حرارتی در جداره های جانبی
محاسبه ابعاد بازشو با توجه به اقلیم
استفاده از پنجره های دو جداره
اجتناب از احداث ساختمان در شیب های معکوس بیش از 15% و فرورفتگی
داشتن بافت پراکنده برای جریان هوا
داشتن حداقل سایه اندازی بلوک ها در زمستان بر روی هم
استفاده از سابیان مشروط به داشتن ارتفاع2.70زیر سایبان
توجه به ویژگی های محل و تداوم و حفظ آن در طراحی
استفاده از نمای مطلوب و هماهنگ با موقعیت محلی و جغرافیایی
استفاده حداکثر از دید و منظر موجود در اطراف مجموعه الزامی است.
پرهیز از حداکثر خط آسمان یکنواخت (حداکثر طول بدون شکستگی m50).
استفاده از ترکیب سطوح پر و خالی به منظور طرح فضاهای زیبا و کارآمد.
الزامی بودن ارائه طرح برای خلق فضاهای سبز در ترکیب با احجام ساختمانی.
انطباق با شکل و فرم بستر
استفاده از سقف شیب دار
استفاده از سایبان
عدم استفاده ویا استفاده کم از پنجره در سمت غرب (کج باران)
انتخاب مناسب راهکار برای دفع آب باران وآب های سطحی محوطه
استفاده از پیلوت
استقرار ساختمان در جهت بادهای مطلوب
هماهنگ بودن طرح با توپوگرافی و خصوصیات سایت
جانمایی و هماهنگی شکل مجموعه بلوک ها با ابعاد زمین
طراحی دسترسی های داخلی با توجه به شکل و فرم بستر
در نظر گرفتن دسترسی یکسان و مناسب به بلوک ها
ضمن تقویت ویژگی های بافت شهری، بافت مجموعه نباید در تعارضو تقابل با بافت پیرامون باشد
توجه به جمع آوری و دفع آبهای سطحی
استفاده بهینه از عوارض موجود در زمین
الزامی بودن توجه به جنس خاک در هنگام
جانمایی فضاها و کاربریها
توصیه و الزامات تهیه طرح معماری
شهرهای با جمعیت زیر 100هزار نفر با ساختمان حداقل 4طبقه
شهرهای با جمعیت100الی200هزار نفر با ساختمان حداقل 8طبقه
شهرهای با جمعیت بالای 250هزار نفر با ساختمان بالای 8طبقه
حداقل متراژ واحدها:
یک خوابه 55ـ 45
دو خوابه 70ـ 55
سه خوابه 80ـ 70
در نظر گرفتن یک انباری برای هر واحد با متراژ حداقل 2تا حداکثر m 5
استفاده از سیستم مدولار برای طراحی ساختمان ها (نظام هماهنگ ابعادی)
روابط بین واحدهای مسکونی
پرهیز از ایجاد راهروهای طولانی در طراحی دسترسی ها.
حداقل عرض راهروها 1/20متر.
تأمین دسترسی حداکثر 5واحد مسکونی از یک راهرو مجاز است.
عدم اشراف به داخل واحدها از ورودی و در یک راستا نبودن ورودی2واحد مسکونی.
دسترسی بیشتر از 2واحد مسکونی از طریق یک پاگرد تأمین نگردد.
دسترسی ورودی به بلوک های ساختمانی
دسترسی سریع و آسان به ورودی اصلی ساختمان
ابجاد تدابیری برای جلوگیری از ازدحام در مسیر حرکت و توقف(ورودی ها)
سرپوشیده بودن ورودی اصلی ساختمان جهت حفاظت در برابر بارندگی و تابش آفتاب
توجه به نحوه ی دسترسی معلولین در طراحی ورودی بلوک ها
مقررات طراحی معابر
حداکثر طول معابر بن بست اتومبیل رو نبایستی از 200متر تجاوز کند .
برای کلیه معابر بن بست با عرض کمتر از 12متر و طول بیشتر از 50متر دور برگردان به ابعاد 5/1برابر عرض معبر و حداقل 15متر برای دورزدن الزامی است .
پخی ساختمان در تقاطع خیابان ها الزامی است .
حداقل عرض کوچه های پیاده رو نباید از 4متر کمتر باشد
مقررات دسترسی
دسترسی یعنی ارتباط یک قطعه زمین به معابر مجاور یا اتصال یک خیابان عریضتر یا هم عرض خود و اتصال صرفاَ بصورت زیر مجاز است
دسترسی گذرگاه ها
دسترسی به کوچه ها فقط از کوچه و دسترسی به خیابان جمع و پحش کننده در مسافتی ما بین 50تا 75متر
دسترسی به خیابان اصلی فقط از طریق خیابان های جمع و پخش کننده و دسترسی به جاده از خیابان اصلی زیرگذر ، روگذر
دسترسی قطعات
دسترسی قطعات زمین به خیابان ها و معابر فقط تحت شرایط زیر مجاز خواهد بود:
دسترسی سواره به خیابان اصلی به عرض 30متر به بالا برای قطعات زمین در فواصل تا 250 متری مجاز است .
دسترسی به خیابان اصلی با عرض 24متر برای قطعات زمین در فواصل تا 100متری و نیز محوطه پارکینگ های عمومی ، دبیرستان ها و مراکز محله مجاز است
مقررات پارکینگ
پیش بینی راه ورودی به پارکینگ از فضای باز ساختمان بلامانع بوده و این راه جزء فضایپارکینگ محسوب نمی گردد .
سطح پارکینگ اعم از زیرزمین یا در پیلوت جزء سطح تراکم بنا منظور نمی گردد .
مساحت برای هر واحد پارکینگ 15متر مربع است( در فضای باز این میزان 15مترمربع محاسبه می گردد که از سطح اشغال در طبقه همکف کسر می گردد .)
برای گردش 90درجه حداقل عرض اتومبیل رو 5متر و برای گردش گاه های 60، 45، 30درجه 8/3متر تعیین می گردد .
محدوده پارکینگ های عمومی بوسیله نرده کوتاه یا گیاهان زینتی از گذرگاه های عمومی مجزا می گردد
پارکینگ
در رابطه با پارکینگ باید نکات زیر را مد نظر قرار داد:
الف) در مجموعه های مسکونی باید به ازای هر واحد مسکونی یک پارکینگ در نظر گرفته شود و همچنین محل کافی برای پارک اتومبیل مهمانان و مراجعین وجود داشته باشد.بدین معنی که علاوه بر پیش بینی فضای پارکینگ برای کلیه001درصد واحد های مسکونی فضاهای اضافی نیز برای پارکینگ اتومبیل متظور گردد.
ب)ارتباط محل پارکینگ با فضای ساختمان برای معلولین راحت باشد .
ج)پیش بینی دسترسی ساکنین از مجموعه به شریان های درون شهری و یا بالعکس.
د) پارکینگ مجموعه مسکونی باید در دسترسی کامل با ساختمان ها باشد.
در نتیجه اینکه در هر نوع الگوی طراحی رعایت اصول طراحی شهری مانند ایجاد فضاهای محصور .متباین.متناسب و با مقیاس انسانی کاملا ضروری است
فضای پارکینگ
حد اقل اندازه فضای پارکینگ 5* 2.5متر است.اگر این فضا در محلی به صورت باز در جلو واحد مسکونی پیش بینی شده که پشت آن در (برای مثال گاراژ)قرار دارد لازم است فضایی پشت پارکینگ و جلو در نظر گرفته شود.
اگر پارکینگ به صورت فضایی تو رفته پشت پیاده رو و داخل بخش ساخته شده واحد مسکونی پیش بینی شود و یا دیواری بلندتر از 60سانتیمتر دو طرف طول آنرا محصور کند برای اینکه راننده بتواند موقع خروج از پارکینگ بیرون را ببیند 1/2متر* 1/2متر پخی دید باید بر بدنه مدخل پارکینگ در نظر گرفته شود.
اگرفضای پارکینگ درمحلی است که درآن آمد وشد کم است باشد پیش بینی پخیضرورتی ندارد .
سر پیچ ها نیز دهانه فضای پارکینگ باید طولانی تر در نظر گرفته شود
زیبایی پیاده رو در شهرک ها
پیاده روها جز شریانهای اصلی شهرک ها به شمار میروند و به پیاده روها ی زیبا و راحت قادرند سالم ترین بخش محیط شهری را برای هم ساکنین شهری قرار دهند .
پیاده رو ها معمولا در کنار مسیر های سواره طراحی نمیگردد و در این گونه شهرک ها برای حفظ تامین جان کودکان و.. سعی میشود پیاده روهایی بدور از مسیر سواره طراحی گردد.
کاهش تدریجی درجه دسترسی از پخش کننده محلی تا فضای دسترسی به چند واحد مسکونی تاثیر ویا حضور وسایل نقلیه را در محیط مسکونی کم میکنذ و از مخاطراطی که وسایل نقلیه به بار میاورند مانند صدا ، خطر، تصادف ، برای عابر پیاده و مختل کردن خلوت و سکوت محیط مسکونی میکاهد. تنها مشکلی که در نتیجه رعایت کامل سلسله مراتب دسترسی ممکن است پیش بیاید این است که راه ها ممکن است در نتیجه طراحی نادرست افزایش یابد .سطح راه ها در قطعه های مسکونی جدید در شهرهای ایران که عمدتا با خیابان های 12تا 20متری بدون رعایت سلسله مراتب و قلمرو شکل می گیرد خود بسیار قابل توجه است.
تاثیر فضای سبز و محوطه سازی بر مجتمع مسکونی
* جذب پرتوها :
احساس آرامشی را که انسان در سایه، به ویژه در سایه یک درخت احساس می کند تا حدی مربوط می شود به جذب پرتوهای مادون قرمز خورشید توسط درخت(نا گفته نماند که که پرتوهای مادون قرمز با طول موج بلند خود خاصیت گرمازایی دارند) و مقداری نیز به دلیل جذب پرتوهای ماوراء بنفش صورت می گیرد
* جذب گرد و غبار :
درختان به سبب پراکندگی شاخ و برگ خود بر تمام زوایا و سطوح، همچون یک گردگیر عمل می کنند. اگر درخت را به دقت نظاره کنیم می توانیم تنه آن را به جای دسته و شاخ وبرگ آن را به جای پرهای روی یک گردگیر معمولی که در خانه بکار گرفته می شود ، تصور کنیم. با این ویژگی ، درختانی که در خاک ثابت مانده اند به منزله یک گردگیر کاشته شده در زمین نقش خود را ایفا می کنند.
* تولید اکسیژن
هوای مورد نیاز انسان در روز حدود۵۱کیلوگرم است. هوای سالم که به بدن انسان وارد می شود ۸۷درصد آن را نیتروژن و ۱۲درصد آن را اکسیژن تشکیل می دهد.. مقدار زیادی از اکسیژن آزاد شده در طبیعت از طریق فضای سبز تولید می گردد. حال اگر درخت و فضای سبزیوجود نداشته باشد مشکل انسان در رابطه با وجود گازکربنیک در هوا و کمبود اکسیژن بهخوبی نمایان می شود.
* تولید فیتونسید:
بررسیهای دانشمندان علم محیط زیست نشان می دهد که درختان از خود ماده ای به نام فیتونسید در فضا رها می سازند که برای بسیاری از باکتریها و قارچهای تک سلولی و برخی از حشرات ریز اثر کشندگی دارد.در عین حال تولید چنین موادی توسط درختان برروی انسان اثر فرحبخشی دارد.
* تعدیل آب و هوا:
درختان با تعریق و تعرق خود نقش حساسی در کاهش دمای و افزایش رطوبت نسبی هوا اطراف ایفا می کنند.
* موثر در کاهش آلودگی صدا:
درختان در معابر و محوطه ساختمان مانند دیواری آلودگی صوتی را کاهش میدهند.
منبع مطالب : سایت بروزکد
دیدگاه ها